Giới thiệu về Cá Bỗng - cá thần Thanh Hóa
Cá bỗng, hay còn có tên khoa học là Spinibarbus denticulatus, là một loài cá nước ngọt hiếm có ở khu vực châu Á. Loài cá này chỉ sinh sống ở 3 quốc gia gồm Việt Nam (trên lưu vực sông Hồng, sông Gâm, sông Mã, vùng nước ngọt từ Nghệ An đến Quảng Trị), Lào (sông Nậm Ma) và Trung Quốc (trên lưu vực sông Dương Tử, đảo Hải Nam và một số khu vực đông nam Trung Quốc).
Loài cá này xuất hiện ở các con sông có kích thước từ trung bình đến lớn, ở các suối sâu, trong các ao hồ và hồ chứa. Cá có khả năng chịu nhiệt tốt, sống được trong nước từ 9 độ đến 30 độ C tùy theo mùa.
Nhìn chung, loài này có sức sống cao, nhưng một số quần thể địa phương đã bị suy giảm do đánh bắt quá mức, mất môi trường sống và ô nhiễm. Cá bỗng là một loài cá thực phẩm quan trọng, đôi khi được nuôi trồng thuỷ sản và cũng được nuôi làm cá trong vườn hoặc cá cảnh.
Cá bỗng chậm lớn, thức ăn chủ yếu của chúng là rong rêu, lá cây nên thịt của loài cá này dai, thơm, ngọt thịt và đặc biệt không có vị tanh như những loại cá khác nên rất được người dân ưa chuộng. Tương truyền cá bỗng cũng thuộc nhóm "Ngũ quý hà thủy", tức là năm loại thuỷ sản quý nhất thường được dùng để tiến vua, bao gồm cá anh vũ, cá dầm xanh, cá lăng, cá chiên và cá bỗng.Tại xã Cẩm Lương (huyện Cẩm Thuỷ, Thanh Hoá), cá bỗng được coi là "cá thần", được người dân trong bản lập đền thờ Thần Cá cách suối cá chỉ 10m. Nhiều câu chuyện liên quan đến cá thần đã được truyền miệng và là đề tài thu hút vô số khách thập phương.
Xem thêm: Niêu cá diếc kho làng Vũ Đại - 350k/niêu
Món ngon từ Cá Bỗng
Cá bỗng được chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như: gỏi, nướng, xào, nộm, hấp lá chanh, nấu canh chua, nấu cháo… Riêng vảy cá có thể chiên giòn làm món nhậu lai rai rất lạ miệng.
Cá bỗng được chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như: gỏi, nướng, xào, nộm, hấp lá chanh, nấu canh chua, nấu cháo… Riêng vảy cá có thể chiên giòn làm món nhậu lai rai rất lạ miệng.
Gỏi cá
Loại cá tiến vua này thịt rất chắc, khi làm gỏi chấm với "chẻo" sẽ có hương vị đặc trưng khó quên. Có lẽ nhờ cách chế biến độc đáo của người dân nơi đây mà món gỏi cá bỗng sông Lô ngày càng được nhiều thực khách xa gần ưa chuộng.
Điểm đặc biệt nhất là gỏi cá bỗng Thanh Hóa không sử dụng thính gạo như các món gỏi khác. Đồng bào dân tộc Tày ở Tuyên Quang thường dùng chính xương cá bỗng băm nhỏ, rang vàng, xay mịn rồi trộn đều với gia vị, ướp cùng những lát cá thái mỏng.
Gỏi cá ăn kèm với các loại rau thơm, rau rừng như lá tía tô, đinh lăng, đọt cóc, cúc tần, lá quế vị, lá đại bi... Không chỉ để món ăn thêm phần thơm ngon, các loại lá này có nhiều công dụng với sức khoẻ như lá đại bi giúp giảm đau nhức xương; lá cúc tần giảm căng thẳng; lá lộc vừng tốt cho tiêu hoá...
Việc kết hợp các loại rau gia vị còn giúp cho món gỏi cá bỗng tăng thêm độ hấp dẫn với đủ vị chua, cay, mặn, ngọt, đem đến nhiều cung bậc cảm xúc cho người thưởng thức. Mùa nào hiếm rau rừng, gỏi cá bỗng sẽ được ăn cùng lá sung, đọt sấu hoặc lá vón vén - một loại lá chua đặc trưng mọc ven suối ở vùng núi phía Bắc.
Cách ăn gỏi cá bỗng được một số nhà hàng, homestay ở Tuyên Quang giới thiệu với du khách khá giống cách ăn món cuốn (cuốn tôm thịt, phở cuốn...) Thực khách sẽ gắp lát cá đã được thái mỏng nhúng qua nước cốt chanh, sau đó phủ bên ngoài một lớp thính. Miếng cá ghém cùng các loại rau thơm, được bao quanh bởi lớp bánh đa nem chuyên dùng cho món cuốn.
Nước chấm gỏi cá là một trong những yếu tố quyết định sự đạt "chuẩn" của món ăn. Để có bát nước chấm hấp dẫn, ngoài những gia vị quen thuộc như muối rang, củ hành khô nướng chín, chanh, ớt, tiêu, tỏi… thì không thể nào thiếu gia vị đặc trưng mang đậm hương vị vùng cao là hạt dổi hoặc hạt mắc khén.
Tuy nhiên, đúng "chất" của đặc sản gỏi cá bỗng phải được chấm với "chẻo". Sau khi phi lê cá, những phần thừa và xương cá sẽ được băm nhỏ, rang lên, phi thơm cùng hành tỏi và các gia vị khác. Những nguyên liệu này được nấu theo "công thức bí truyền" để tạo nên thứ nước sốt sánh mịn thơm ngon, hương vị vô cùng hấp dẫn, gọi là "chẻo".
Người ta sẽ xếp rau rừng theo thứ tự: lá to (như lá sung) ở ngoài cùng, lá nhỏ đặt bên trong (lá tai chua, lá mơ, rau thơm…), sau đó quấn thành hình chiếc phễu. Người ăn sẽ gắp lát cá thái mỏng đã được trộn thính đặt bên trong phễu lá, múc chẻo rưới lên, khéo léo cuộn chặt tay để nước chẻo không bị chảy ra ngoài.
Cắn miếng gỏi cuốn, thực khách sẽ cảm nhận ngay vị ngọt mát của cá, bùi thơm của thính, chút đậm đà béo ngậy của chẻo, hương thơm rau rừng quyện với cay nồng của tiêu, ớt… thấm sâu nơi đầu lưỡi.
Canh chua cá
Khác với những loại canh chua khác, canh cá nấu dấm (hay còn gọi là canh riêu cá) là món ăn quanh năm. Món canh cá nấu dấm có nét đặc biệt bởi nếu ăn vào mùa hè thì có tác dụng giải nhiệt, nhưng ăn vào mùa đông lại cảm thấy ấm áp và dễ tiêu.
Cá làm sạch, chà xát muối hạt, chanh khử mùi, rửa sạch, để ráo nước. Ướp cá với 1 thìa cà phê muối, 1/2 thìa cà phê hạt nêm, 1/2 thìa cà phê hạt tiêu trong 15 - 20 phút cho thấm vị.
Cà chua một nửa thái múi cau, nửa còn lại thì băm nhỏ để xào tạo màu. Hành lá, thì là rửa sạch, cắt khúc. Hành khô thái lát. Ớt thái lát (nếu ăn được cay). Mẻ lọc qua rây khoảng 3 - 4 thìa canh.
Đun nóng dầu ăn, cho cá vào rán sơ để khử tanh, vớt ra để riêng. Phi thơm hành khô, cho phần cà chua băm nhuyễn vào, thêm 1 thìa cà phê muối, chút nước để xào cà chua nhanh mềm. Đun sôi nước với lượng vừa đủ, cho phần cà chua đã xào mềm lọc qua rây để lấy màu cho vào nước canh để lấy màu đỏ đẹp mắt, bỏ phần xác.
Đun sôi nồi nước dùng này, cho cá vào đun trên lửa nhỏ 15 - 20 phút là cá chín. Thêm 3 - 4 thìa canh mẻ, thêm phần cà chua thái múi cau còn lại vào. Nêm nếm mắm, muối, hạt nêm phù hợp khẩu vị và đun vài phút. Cuối cùng, thêm hành lá, thì là, ớt rồi tắt bếp, múc ra thưởng thức.
Mua Cá Bỗng - cá thần Thanh Hóa ở đâu, giá bao nhiêu?
Giá cá Bỗng - cá thần Thanh Hóa 320k/kg sẵn có tại cửa hàng chúng tôi. Quý khách hàng có nhu cầu vui lòng liên hệ:
Hotline/Zalo: 0964.346.255 hoặc 0988.999.525
Tại Hà Nội: Phòng 2817, Chung cư số 349 Vũ Tông Phan , Thanh Xuân , Hà Nội (vui lòng liên hệ trước khi đến)
Tại Sài Gòn: 184 Nguyễn Phúc Chu, P15, Q. Tân Bình , TP HCM (vui lòng gọi trước khi đến)